نوروتراپی و نقش موثر آن در درمان بیماری ها
اصطلاح نوروتراپی (Neurotherapy) به یک نوع روش درمانی که کمک شایانی به مغز جهت برگشت به عملکرد طبیعی خود می کند، اطلاق می گردد. در واقع واژه های “نورو” و “تراپی” به ترتیب به معنای عصب و درمان می باشند. در گذشته شیوه های درمانی اختلالات مغز و اعصاب، به دو بخش دارو درمانی و روان درمانی تقسیم می شد.
با اینکه این تکنیک های درمانی نتایج موثری برای خیلی از بیماران به همراه داشتند، اما برای برخی از افراد نیز درمان اثربخشی با این روش ها حاصل نشد. از همین رو، تکنیک نوروتراپی به عنوان روش سوم رفع اختلالات مغزی در سال های اخیر معرفی گردید. در این مطلب قصد داریم در رابطه با این تکنیک و مزایای درمانی آن بیشتر صحبت کنیم. پس تا پایان این مقاله همراه ما باشید.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص نوروتراپی می توانید در روزهای کاری از ساعت ده صبح الی ده شب از مشاوره رایگان تلفنی متخصصین ما در مراکز علوم اعصاب و روانشناسی سایبر استفاده کنید.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
معرفی تکنیک نوروتراپی
نوروتراپی به عنوان یک روش درمان غیر دارویی معمولا جهت بهبود کارکرد مغز و اعصاب مورد استفاده قرار می گیرد. در این تکنیک، امکان تغییر عملکرد مغز با کمک نمایشگرهای مغزی وجود دارد. فرد بیمار در این روش می تواند با هدف تغییر امواج مغزی خود در جهت مثبت گام بردارد.
نوروتراپی نقش موثری در درمان طیف وسیعی از نشانه های بیماری در افراد با سنین مختلف ایفا می کند. در این جلسه درمانی، پس از نشستن بیمار بر روی یک صندلی، الکترودهایی بر روی سر وی قرار می گیرد. در واقع بازخوردی از فعالیت های مغزی فرد توسط این الکترودها بر روی صفحه نمایشگر ارائه می شود. با توجه به برنامه درمانی مورد نظر، از بیمار درخواست می گردد که به انجام یک بازی ویدئویی یا تماشای یک سری تصاویر روی صفحه بپردازد. در این بین، امواج و واکنش های مغزی وی توسط EEG یا نوار مغزی ثبت خواهد شد. برای مثال، در صورت تولید امواج مطلوب به وسیله مغز، صفحه نمایشگر روشن شده، ولی با تولید امواج نامطلوب، کم نور شدن صفحه نمایش به چشم می خورد. در چنین وضعیتی، بیمار می تواند کاری را انجام دهد که سبب روشن تر شدن صفحه نمایش گردد.
با همین روند، مغز بتدریج ساخت امواج نامطلوب را کاهش داده و الگوهای مغزی مطلوبی را تولید و حفظ خواهد نمود. درصورت نیاز به راهنمائی بیشتر می توانید از مشاوره رایگان تلفنی متخصصین ما در مراکز علوم اعصاب سایبر کمک بگیرید.
مزایای نوروتراپی چیست؟
روش درمانی نوروتراپی دارای مزایا و فوایدی از جمله بهبود عملکرد مغز و حافظه، افزایش تمرکز و وضوح ذهنی، کاهش میزان اضطراب، داشتن خواب بهتر و … می باشد. این تکنیک می تواند در کاهش میل مصرف مواد اعتیادآور و حتی ترک آن نیز بسیار موثر عمل کند. در ادامه این بخش قصد داریم در مورد مزایای نوروتراپی که سبب تمایز این تکنیک از روش های درمانی دیگر شده است، صحبت کنیم.
نوروتراپی یک روش غیر تهاجمی و بدون درد محسوب می شود
در این روش درمانی به منظور بررسی فعالیت و عملکرد مغز، تنها از الکترودهایی بر روی پوست سر استفاده می شود. کار این الکترودها خواندن هر آن چیزی است که در مغز بیمار رخ می دهد. لازم به ذکر است که در این تکنیک غیر تهاجمی و بدون درد، هیچگونه سیگنالی به مغز انتقال نمی یابد.
اثر نوروتراپی بلند مدت خواهد بود
بر اساس تحقیقات انجام شده، این تکنیک درمانی کمک شایانی به بهبود عملکرد مغز و روان فرد بیمار در مدت طولانی می کند. بخصوص به درمان بیش فعالی کودکان بسیار کمک می کند.
این تکنیک بدون هرگونه عوارض جانبی است
روش درمان دارویی با عوارض جانبی همراه بوده که در نتیجه می تواند در پروسه درمانی چالش هایی را ایجاد کند. تاکنون در تکنیک نوروتراپی عوارض جانبی خاصی گزارش نشده است. همچنین این روش بسیار مناسب بیمارانی است که دارو درمانی برایشان عوارض بیشتری دارد مانند کودکان، زنان باردار و افراد مسن.
کاربردهای نوروتراپی
از کاربردهای تکنیک درمانی نوروتراپی جهت بهبود عملکرد مغز می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- این روش سطح یادگیری و میزان عملکرد شناختی را بهبود می بخشد.
- نوروتراپی یک روش موثر در از بین بردن افکار ناامید کننده و درمان افسردگی تلقی می شود.
- این تکنیک کمک زیادی به بهبود فعالیت های روزمره و همچنین رفع علائم بعضی از بیماری ها می کند.
- با این شیوه درمانی امکان کنترل اضطراب و کاهش استرس و همچنین درمان وسواس وجود دارد.
- نوروتراپی، سبب بهبود خلق و خو و انعطاف پذیری عاطفی خواهد شد.
- همچنین این تکنیک میزان انرژی و انگیزه را در بیمار افزایش داده و فرد می تواند بر هوس و مشکلات اعتیاد خود غلبه کند.
بر اساس تحقیقات انجام شده، نوروتراپی می تواند یک روش درمانی جایگزین یا مکمل برای بیمارانی باشد که از درمان دارویی نتیجه نگرفته اند. این تکنیک در درمان اختلالاتی مانند اوتیسم، افسردگی، صرع، اختلال بیش فعالی، عدم تمرکز، وسواس فکری، اختلالات اضطراب ، میگرن ، درمان تیک ، درمان حمله عصبی پنیک ( پانیک ) ، اختلال یادگیری و … نقش موثری دارد.
انواع روش های نوروتراپی کدام است؟
در ادامه می خواهیم در مورد روش های مختلف نوروتراپی صحبت کنیم و در خصوص کاربرد هرکدام از این روش های موجود توضیح دهیم.
نوروفیدبک(Neurofeedback)
در تکنیک نوروفیدبک یا همان بازخورد عصبی، پس از گذاشتن تعدادی الکترود بر روی پوست سر بیمار، ثبت داده های مغزی و عصبی وی صورت می گیرد. سپس، با استفاده از نرم افزارهای خاصی این اطلاعات توسط متخصص نوروتراپی آنالیز شده و نوع اختلال بیمار تشخیص داده می شود. در مرحله بعد، درمان فرد آغاز می گردد و به منظور اصلاح امواج مغزی وی، برنامه درمانی مخصوصی تنظیم خواهد شد.
روش بیوفیدبک(Biofeedback)
نوروتراپیست در این تکنیک درمانی، با انجام تغییراتی مثبت در بدن سبب بهبود عملکرد آن می شود. در این روش نیز بعد از اتصال سنسورهای الکتریکی به سر، اقدام به پردازش و تحلیل داده های حاصل از عضلات، اعصاب و فعالیت های بدن می شود. این داده ها برای نوروتراپیست به شکل تصویری یا صوتی به نمایش در می آیند. تکنیک بیوفیدبک تاثیر بسزایی در رفع مشکلات مفصلی، تقویت عضلات و … خواهد داشت.
روش نوار مغزی (EEG) یا الکتروانسفالوگرام
در تکنیک EEG، ثبت فعالیت های الکتریکی مغز توسط الکترودهایی که به پوست سر وصل می شوند، انجام می گیرد. در این روش الکترودها روی یک کلاه قرار گرفته و در تشخیص یکسری بیماری ها از جمله ورم مغز، مشکلات صرع و حافظه، سکته، اختلالات خواب، تومور مغزی و غیره نقش موثری دارند.
الکتروانسفالوگرافی یا نقشه برداری مغزی
از دیگر تکنیک های ارزیابی عملکرد مغزی که می توان به آن اشاره نمود، نقشه برداری مغزی است که نوع پیشرفته نوار مغزی به شمار می رود. در این روش پردازش داده های جمع آوری شده از مغز توسط الکترودها، به روش های مختلفی انجام می گیرد. پس از آن این اطلاعات، به صورت یک نقشه توپوگرافیک مغز بر مبنای دامنه، فرکانس و محل فعالیت در می آیند. سپس مقایسه بین این نقشه و نقشه مغزی افراد بهنجار بر اساس سن و جنس صورت گرفته و فعالیت مغزی مورد بررسی قرار می گیرد.
تحریک الکتریکی مغز(TDCS)
در روش تحریک الکتریکی مغز، از دو الکترود جهت اتصال به بیمار استفاده می شود که نوروتراپیست آن ها را بر اساس نوع اختلال بیمار در محل مشخصی از سر قرار می دهد. پس از آن، تحریک مغز با ایجاد جریان الکتریکی ضعیفی انجام می شود. این حالت تنها با حس گزگز در فرد بیمار همراه بوده و در نهایت نیز اصلاح الگوهایی که اختلال مورد نظر را در وی ایجاد می کنند، صورت می گیرد. این تکنیک تاثیر بسزایی در درمان اختلال افسردگی خواهد داشت.
تکنیک تحریک مغناطیسی مغز
در این روش درمانی، نوروتراپیست با قرار دادن یک سیم پیچ تولید کننده میدان مغناطیسی در اطراف سر بیمار سبب ایجاد یک جریان ضعیف مغناطیسی در مغز می شود. معمولا این روش بی خطر بوده و برای رفع مشکلاتی همچون میگرن، افسردگی، پارکینسون، اضطراب و غیره موثر عمل می کند.
دارو درمانی یا نوروتراپی کدام یک بهتر است؟
پاسخ قطعی نمی توان برای این پرسش پیدا کرد، زیرا که برخی از مشکلات و بیماری ها مانند اسکیزوفرنی با نوروتراپی قابل درمان نیست. در حالی که اختلالاتی که با نوروتراپی درمان می شوند در مقایسه با روش دارو درمانی، عوارض خاصی ندارد و دائمی خواهد بود. به عبارت دیگر، در دارو درمانی، حال بیمار تا وقتی که از داروها استفاده می کند، مساعد است و با ترک مصرف دارو، احتمال برگشت علائم بیماری در فرد وجود دارد، اما در نوروتراپی چنین وضعیتی رخ نمی دهد.
تعداد جلسات نوروتراپی چگونه مشخص می شود؟
تعداد جلسات نوروتراپی به شدت اختلالات مغزی، موضوع اعصاب مورد بررسی، اهداف درمانی و … بستگی دارد. علاوه بر آن، تکنیک های درمانی مورد استفاده نیز بر تعداد جلسات تاثیرگذار خواهد بود. معمولا این نوع درمان می تواند از چند جلسه تا چند ماه به طول انجامد. به طور کلی، مشورت با یک نوروتراپیست بهترین روش جهت تعیین تعداد جلسات این تکنیک درمانی خواهد بود. مدت زمان هر جلسه نیز می تواند حدود 45 دقیقه تا 1 ساعت طول بکشد.
سخن پایانی
نوروتراپی به عنوان یک تکنیک درمانی غیر تهاجمی، کمک شایانی به افراد بیمار در بهبود فعالیت مغزی بدون مصرف دارو خواهد کرد. نوروتراپیست در طی جلسات درمانی به بیماران در جهت تغییر امواج مغزی و الگوهای فکری کمک کرده تا در نهایت بتوانند رفتارهای خود را اصلاح کنند. هر چند این روش درمانی یک روش معجزه آسا تلقی نمی شود، ولی راهی موثر در ایجاد تغییرات مثبت در فرد بیمار محسوب می گردد. برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص بهترین مرکز نوروفیدبک و دریافت مشاوره رایگان تلفنی از متخصصین مراکز علوم اعصاب و روانشناسی سایبر می توانید با شماره 02144206861 تماس بگیرید و یا روی لینک زیر کلیک کرده و ما را در صفحه اینستاگرم خود دنبال کنید.