آنچه در این مقاله خواهید خواند:
اوتیسم چگونه اختلالی است؟
اوتیسم یک نوع اختلال رشدی است که بر نحوه ارتباط و تعامل افراد با جهان تأثیرگذار بوده و به‌صورت مادام‌العمر فرد مبتلا را درگیر خواهد کرد. طبق آمار منتشرشده در سال‌های اخیر، از هر 100 نفر، یک نفر در طیف اوتیسم قرار دارد. بنابراین ضروری است که اطلاعاتی در مورد این اختلال داشته باشید. چراکه با تشخیص به‌موقع اوتیسم در کودکان می‌توان شرایط به‌مراتب بهتری را برای این افراد ایجاد کرد تا به داشتن زندگی طبیعی نزدیک شوند. هدف این نوشتار بررسی اوتیسم از مهم‌ترین جنبه‌های ممکن است. این مطالب با رعایت اختصار، جامع، کامل و بسیار کاربردی هستند.
افراد مبتلا به اوتیسم به روش‌های متفاوتی عمل می‌کنند
اوتیسم در افراد مبتلا باعث می‌شود که رفتاری متفاوت نسبت به دیگران از خود نشان دهند. دیده‌شده است که آنها در برقراری ارتباط و تعامل با دیگر افراد دچار مشکل هستند. درک اینکه دیگران چگونه فکر می‌کنند یا احساس می‌کنند برایشان سخت است. ممکن است چیزهایی مانند نورهای بسیار روشن یا صداهای بلند را طاقت‌فرسا، استرس‌زا یا ناراحت‌کننده بدانند. در مورد موقعیت‌های ناآشنا و رویدادهای اجتماعی مضطرب یا ناراحت می‌شوند. برای درک و یادگیری اطلاعات جدید نیاز به زمان طولانی‌تری دارند و برای انجام کارهای مشابه بیشتر فکر می‌کنند.
اوتیسم چگونه پدیده‌ای است؟
شاید بتوان گفت که اوتیسم یک بیماری نیست. ماهیتاً اوتیسم پدیده‌ای است که با آن متولد می‌شوید و شاید برای اولین بار زمانی که کودک هستید ظاهر شود (مثلاً سه‌سالگی) و در تمام طول زندگی همراه شما خواهد بود. درواقع این اختلال یک مورد است که بر روی رشد طبیعی مغز تأثیر می‌گذارد به‌طوری‌که فرد را در تعاملات اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی دچار مشکل می‌کند. البته این یک بیان کلی برای توضیح است و انواع اوتیسم می‌توانند با جزئیات بیشتری بیان شوند.
دلایل به وجود آمدن اوتیسم هنوز به‌طورقطع مشخص نگردیده است. در ابتدا عوامل ژنتیکی از مهم‌ترین علل آن معرفی شده بودند. با پیشرفت بیشتر علم پزشکی و روان‌پزشکی مشخص شد که ژنتیک تنها عامل مؤثر در بروز این اختلال نیست؛ در حال حاضر تا حدود زیادی ثابت شده است که عوامل زیست‌محیطی، تأثیر بسزایی در ایجاد آن دارند. منظور از عوامل زیست‌محیطی آلاینده‌هایی است که باعث تخریب روزافزون محیط زندگی بشر می‌شوند. درواقع می‌توان گفت عوامل ژنتیکی در کنار آلاینده‌ها از مهم‌ترین دلایل اوتیسم هستند هرچند که در بیان این مورد نیز نمی‌توان با قطعیت صحبت کرد.
درمان اوتیسم نیز مانند علل بروز آن با فراز و فرودهای بسیاری همراه بوده است. در 100 سال گذشته درمان‌های مختلفی برای کنترل و رفع آن مورد ارزیابی قرارگرفته که خیلی از آنها ناکارآمد بوده است. البته در برخی از کشورهای آمریکایی و اروپایی روند رو به رشدی برای درمان اوتیسم گزارش‌شده که این جای بسی امیدواری دارد.
افراد مبتلا به اوتیسم می‌توانند زندگی کاملی داشته باشند
خیلی مهم است که اگر مبتلا به اوتیسم یا با این افراد در ارتباط هستید بدانید، این عارضه قرار نیست شما یا فرد موردنظر را از داشتن یک زندگی خوب محروم کند. در این جهان تمامی افراد دارای نقاط قوت و ضعف خاص خود هستند. برخی در ریاضی خبره بوده و در فهم مطالب ادبی دچار مشکل‌اند. به‌مانند همه‌ی انسان‌ها، افراد اوتیسمی نیز خصوصیاتی دارند که بسیار در آنها قوی بوده و طبیعتاً با مواردی هم دسته و پنجه نرم می‌کنند.
مبتلا بودن به اوتیسم اصلاً به این معنا نبوده که فرد قادر به پیدا کردن دوست نیست. داشتن ارتباط اجتماعی اگرچه برای این افراد سخت‌تر جلوه می‌کند اما به‌هیچ‌عنوان به این معنی نیست که آنها تمام زندگی را در عزلت سپری خواهند کرد. افراد اوتیستیک نیز می‌توانند شغلی انتخاب کنند و در جامعه ارتباطات خاص خود را داشته باشند اما برای این منظور نسبت به سایر افراد نیاز به کمک بیشتری دارند.
اوتیسم چگونه بر افراد تأثیر می‌گذارد؟
اوتیسم یک پدیده پنهان است به‌طوری‌که شاید در نگاه اول شما متوجه آن در افراد نشوید. برخی از رفتارها و راه‌های ارتباطی وجود دارد که یک فرد اوتیستیک ممکن است از آنها استفاده کند، اما اینها مواردی مشخص و همگانی نیستند زیرا هر فرد اوتیسمی می‌تواند رفتار متفاوتی داشته باشد. علائم اوتیسم از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما چهار زمینه اصلی وجود دارد که در ادامه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
1) تعامل اجتماعی
افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است معاشرت و تعاملات اجتماعی را دشوار بدانند. قوانین نانوشته زیادی وجود دارد که ما هنگام صحبت با شخص دیگری از آنها استفاده می‌کنیم و این قوانین همیشه یکسان نیستند. به خاطر سپردن این قوانین برای افراد اوتیستیک دشوار یا گیج‌کننده است زیرا همیشه به یک شکل به کار نمی‌روند. بنابراین می‌توان انتظار داشت که اوتیسمی‌ها اغلب از درک مقاصد دیگران و بیان احساسات خود تا حدودی دچار مشکل باشند.
یک نکته که در مورد نشانه‌های اوتیسم می‌توان به آن اشاره کرد این است که تعاملات اجتماعی اغلب برای آنها خسته‌کننده است. چراکه این افراد به‌طور قابل‌توجهی در برقراری ارتباط با دیگران با مصائبی روبه‌رو هستند. به‌این‌ترتیب باید افرادی که دچار اوتیسم‌اند را برای برقراری ارتباط بهتر و مؤثرتر موردحمایت قرار دارد.
2) تخیل اجتماعی
درک مفاهیم انتزاعی برای افراد اوتیسمی دشوارتر است. به‌عنوان مثال آنها ممکن است به‌صورت تئوری مطلب را متوجه شده باشند. اما در تصور کردن آن احتمالاً بیشتر دچار چالش خواهند شد. تفاوت در تخیل اجتماعی در افراد مبتلا به اوتیسم می‌تواند مواجهه با موقعیت‌های جدید، ناآشنا یا غیرمنتظره را برای این افراد دشوارتر کند. درنتیجه بسیاری از افراد اوتیستیک تمایل دارند از قبل بدانند چه اتفاقی قرار است بیفتد و برای فعالیت‌هایی که انجام می‌دهند روال‌هایی را تعیین کنند.
آنها همچنین تمایل دارند در مورد چیزهایی که دوست دارند مانند لباس، غذا، سرگرمی‌ها و گفتگوها روال و تکرار داشته باشند. با همه اینها بسیاری از افراد درگیر با اوتیسم، از سنین پایین علایق شدید و بسیار متمرکزی دارند که اغلب لذت زیادی را برای آنها به ارمغان می‌آورد و می‌تواند منبع بزرگی از شادی باشد.
3) ارتباط اجتماعی
در نظر بگیرید هنگامی‌که با شخص دیگری صحبت می‌کنید، به آنچه می‌گوید گوش می‌دهید، به اعمالی که با صورت و بدن خود انجام می‌دهد نگاه و به این فکر می‌کنید که در پاسخ چه می‌گوید. تفسیر زبان گفتاری و زبان بدن برای افراد مبتلا به اوتیسم بسیار دشوارتر است که همین امر می‌تواند برقراری ارتباط را برای آنها سخت‌تر کند. توجه کنید که جنبه‌های ارتباطی زیادی وجود دارد که باید به‌طور هم‌زمان موردتوجه قرار بگیرد. گاهی اوقات پردازش همه این اطلاعات و همچنین پاسخگویی، برای یک فرد اوتیستیک ممکن است بسیار سخت باشد.
البته این بدان معنا نیست که اوتیسم باعث می‌شود که افراد آنچه گفته می‌شود را نفهمند. درواقع یک فرد اوتیسمی می‌تواند اطلاعات بیشتری نسبت به آنچه ارائه می‌دهد دریافت کند که این امر باعث ایجاد اختلاف در آنچه شخص می‌فهمد و آنچه سعی در بیان آن دارد می‌شود. به بیان ساده تعادلی در اطلاعات دریافت شده و منتقل‌شده مشاهده نمی‌شود.
تفاوت‌های حسی
افراد اوتیسمی اطلاعات حسی را به‌طور متفاوتی پردازش می‌کنند و این می‌تواند بر نحوه تعامل آنها با محیط و افراد دیگر تأثیر بگذارد. اوتیسم می‌تواند هر یک از حواس مثل بینایی و شنوایی را تحت تأثیر بگذارد. همان‌طور که قبلاً نیز بیان شد صداها و نورهای شدید به‌شدت می‌تواند برای افراد اوتیستیک دردناک و ناراحت‌کننده باشد. برای کاهش اثرات بد این موضوع، برخی از افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است در خانه از عینک آفتابی یا محافظ گوش استفاده کنند و یا فقط غذاهای خاصی بخورند.
چگونه در مورد اوتیسم صحبت کنیم؟
افراد اوتیستیک خودشان و اوتیسم را به‌روش‌های مختلف توصیف می‌کنند. بنابراین همیشه بهتر است از خود فرد بپرسید که ترجیحش چیست. برخی از افراد ممکن است توانایی برقراری ارتباط را به روشی که ما بتوانیم آن را درک کنیم، نداشته باشند. اگر نمی‌توانید از آنها بپرسید، سعی کنید از کسی سوال کنید که آنها را به‌خوبی می‌شناسد.
در توصیف اوتیسم، کلمات مهم هستند
تحقیقات نشان می‌دهد که هیچ راه واحدی برای توصیف اوتیسم وجود ندارد که به‌طور جهانی قابل‌قبول باشد. وقتی از برخی از آنها پرسیده شد که دوست دارند با چه عنوان خطاب شوند گفتند: “فرد مبتلا به اوتیسم”. اغلب از این عبارت هنگام نوشتن استفاده می‌کنیم؛ اما افراد هنگام توصیف خود و اختلال خود ترجیحات متفاوتی دارند. وقتی با یک فرد اوتیستیک ملاقات می‌کنید، ممکن است از اصطلاحات مختلفی برای توصیف خود استفاده کند، مانند:
- من مبتلا به بیماری ام
- من در طیف اوتیسم هستم
- من فرد درگیر با بیماری هستم
- من سندرم آسپرگر دارم
یادتان باشد در ارتباط با این افراد به ترجیحاتشان توجه و هرگز سعی نکنید که آن را اصلاح کنید.
اصطلاحاتی که از آن ها باید اجتناب کنیم
برخی از اصطلاحات برای توصیف اوتیسم استفاده می‌شود که ممکن است زندگی را برای کودکان و نوجوانان اوتیستیک سخت‌تر کند؛ بنابراین، باید از آنها اجتناب کرد. بهتر است از اصطلاحات “عملکرد بالا ” یا “عملکرد پایین ” استفاده نشود. در عوض، می‌توان به توصیف نیازهای حمایتی یک فرد اوتیسمی پرداخت. به‌عنوان مثال، برخی از افراد اوتیستیک ممکن است به سطوح بالاتری از حمایت نسبت به دیگران نیاز داشته باشند. به‌جای «رفتار چالش‌برانگیز» بهتر است از عبارت «رفتارهای پریشان» استفاده شود. یک فرد را نباید با رفتارهای خاصی تعریف کرد.
وقتی در مورد اوتیسم صحبت می‌شود، باید از عباراتی مانند “رنج کشیدن ” یا “بیماری ” اجتناب کرد. این اختلال یک وضعیت سلامت روان یا یک بیماری نیست، این‌یک روش متفاوت برای تجربه و پردازش دنیای اطراف است. در واقع باید آن را را یک تفاوت دید نه یک نقص.
اگر هریک از نشانه های اوتیسم را در کودکان خود مشاهده کردید در سریع ترین زمان ممکن به یک متخصص علوم اعصاب مراجعه کرده و از ایشان کمک بگیرید. برای دریافت مشاوره رایگان تلفنی می توانید با متخصصین مراکز علوم اعصاب و روانشناسی سایبر تماس بگیرید و از آنها راهنمائی بگیرید.
همچنین برای اطلاعات بیشتر می توانید به صفحه اینستاگرم مراکز علوم اعصاب و روانشناسی سایبر به آدرس زیر مراجعه کنید:
