اوتیسم در کودکان | بررسی کامل علل، علائم و روشهای درمانی
اوتیسم در کودکان اختلالی است که بر سیستم عصبی و رشد و تکامل آنها تأثیر می‌گذارد. این عارضه اغلب در سه سال اول زندگی کودک ظاهر میشود. به نظر می‌رسد برخی کودکان مبتلا به اوتیسم در دنیای خود زندگی می‌کنند، به کودکان دیگر علاقه‌ای ندارند و فاقد آگاهی اجتماعی هستند. آنها ممکن است روی یک روال خاص تمرکز کنند که رفتارهای عادی را شامل شود.
شناخت علائم اوتیسم در کودکان می‌تواند در کنترل آن کارساز باشد. در این مقاله اطلاعات جامعی از الگوهای رفتاری کودکان مبتلا یا مشکوک به اوتیسم آورده شده است. برای شناخت هر چه بیشتر این اختلال در کودکان تا پایان با ما همراه باشید.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
اختلال طیف اوتیسم در کودکان چیست؟
اوتیسم در کودکان باعث میشود که آنها در برقراری ارتباط با دیگران دچار مشکل باشند. به‌عنوان مثال کودک مبتلا به اوتیسم ممکن است به محض دیدن کودک هم سن و سال خود شروع به صحبت نکند و یا تمایلی به برقراری ارتباط چشمی نشان ندهد. اوتیسم می‌تواند کودک را از رشد مهارت‌های اجتماعی باز دارد. این امر تا حدی به این دلیل است که کودک مبتلا به اوتیسم ممکن است قادر به درک حالات چهره یا احساسات افراد دیگر نباشد. اوتیسم در کودکان ممکن است در ابتدا علائمی شامل موارد زیر داشته باشد:
- لمس شدن برای آنها رنج‌آور است.
- تمایل دارند به تنهایی به بازی کردن بپردازند.
- نسبت به تغییر روتین‌هایی که دارند جبهه می‌گیرند.
اوتیسم در کودکان همچنین می‌تواند باعث شود آنها حرکات خاصی را تکرار کنند. این حرکت‌ها ممکن است تکان دادن دست به طریق خاصی باشد. یکی دیگر از علائم شایع در کودکان مبتلا به اوتیسم داشتن وابستگی غیرطبیعی به اشیاء است. از طرفی این کودکان بعضی از وظایف ذهنی را به خوبی انجام میدهند. برای مثال، برخی کودکان می‌توانند بهتر از سایرین عمل شمارش اعداد را انجام دهند یا اندازه‌گیری کنند. دیده شده است که کودکان مبتلا به اوتیسم در هنر یا موسیقی عملکرد خوبی داشته و موارد خاص را به خوبی به خاطر سپرده‌اند.
علت اوتیسم در کودکان
کارشناسان به‌طورقطع در مورد علل اوتیسم در کودکان به نتیجه‌ای نرسیده‌اند. در برخی موارد آن را یک عارضه ژنتیکی خوانده‌اند. کودک مبتلا به اوتیسم ممکن است در ساختار مغز خود دچار مشکلاتی باشد. در این بین محققان به نتایجی دست یافته‌اند که نشان می‌دهد اوتیسم نشأت گرفته از برخی موارد نیست. به‌عنوان مثال آنها بیان کرده‌اند که شیوه تربیتی والدین در بزرگ کردن کودک نمی‌تواند منجر به ایجاد اختلال اوتیسم شود. همچنین واکسیناسیونی که در سال‌های ابتدای به دنیا آمدن کودک انجام می‌گیرد نقشی در این زمینه ندارد.
برخی از محتمل‌ترین عللی که می‌تواند منجر به اوتیسم در کودکان شود عبارت است از:
- قرار گرفتن در معرض سموم موجود در محیط زیست قبل یا بعد از تولد
- عفونت‌های شدید مانند مننژیت یا آنسفالیت که منجر به آسیب مغزی می‌شوند
- مشکلات حین تولد
- عفونت‌های قبل از تولد
دانستن علل ذکر شده در بالا برای والدین در سال‌های ابتدایی ازدواج بسیار مفید است. چرا که شناخت این موارد و انجام اقدامات پیشگیرانه می‌تواند اولین قدم در جلوگیری و یا حتی درمان اوتیسم باشد.
کدام کودکان در معرض خطر ابتلا به اوتیسم هستند؟
اوتیسم در کودکان در همه گروه‌های نژادی، قومی و اجتماعی – اقتصادی دیده میشود. این اختلال در پسران بسیار بیشتر از دختران (حدوداً 4 تا 5 برابر) اتفاق می‌افتد. بعضی از اختلالات ژنی که در خانواده‌ها وجود دارد می‌تواند خطر ابتلا به اوتیسم را در کودکان افزایش دهد.
- سندروم ایکس شکننده (Fragile-X)
- فنیل کتونوری (Phenylketonuria)
- نوروفیبروماتوز (Neurofibromatosis)
- توبروز اسکلروزیس (Tuberous sclerosis)
- مشکلات کروموزومی
از جمله عواملی هستند که خطر ابتلا به اوتیسم را در کودکان افزایش میدهند.
برای بررسی‌های بهتر در راستای تشخیص اوتیسم در کودکان، آزمایش ژنتیک می‌تواند بسیار مؤثر باشد. این آزمایش توسط متخصص ژنتیک پزشکی انجام میشود. آنها می‌توانند به شما آگاهی دهند که آیا شانس داشتن فرزند بدون مشکل ژنتیکی را در بارداری بعدی دارید یا نه. به‌عنوان مثال درصورتی‌که کودکی با اختلال فنیل کتونوری داشته باشید، 25 درصد احتمال دارد در بارداری بعدی نیز این مشکل به وجود بیاید. برای اختلال توبروز اسکلروزیس این احتمال 50 درصد است.
در خانواده هایی که فرزند مبتلا به اوتیسم دارند، حتی اگر هیچ مشکل ژنی در پدر مادر نباشد، شانس داشتن فرزند دیگری با اختلال اوتیسم کمی بیشتر می شود. کارشناسان بر این عقیده‌اند که ممکن است چندین ژن از هر دو والد با هم عمل کنند و باعث اوتیسم شوند.
علائم اوتیسم در کودکان چیست؟
اوتیسم در کودکان ممکن است با علائم مختلفی خود را نشان دهد. شایع‌ترین علائم اوتیسم در کودکان شامل نشانه‌های اجتماعی، ارتباطی و رفتاری است که در ادامه به بررسی هر یک از آنها پرداخته شده است.
علائم اجتماعی
اوتیسم در کودکان می‌تواند به‌صورت علائم اجتماعی بروز کند. علائم اجتماعی اولین و مهم‌ترین مواردی هستند که در تشخیص اوتیسم مورد بررسی قرار می‌گیرند. در ادامه به دو مورد از مهم‌ترین آنها اشاره شده است:
- با دیگر کودکان ارتباط چشمی مناسبی برقرار نمی‌کنند.
- در پیدا کردن دوست و برقراری تعامل مناسب با آنها توانایی لازم را ندارند.
علائم ارتباطی
علائم ارتباطی معمولاً در سنین بالاتر بروز میکند. چرا که برای تشخیص اوتیسم در کودکان مهارت آنها برای برقراری ارتباط و توانایی تکلم مورد بررسی قرار می‌گیرد.
- با دیگران ارتباط خوبی برقرار نمی‌کنند.
- در سنین بالاتر نسبت به سایر کودکان با کندی قابل توجهی شروع به صحبت می‌کنند یا اصلاً صحبت نمی‌کنند.
- وقتی توانایی صحبت کردن را پیدا می‌کنند، از گفتار در محیط‌های اجتماعی ترس دارند.
- کلمات، عبارات یا قسمت‌هایی از دیالوگ فیلم و سریال را به‌طور مکرر تکرار می‌کنند.
علائم رفتاری
یکی از بهترین روش‌ها برای تشخیص اوتیسم در کودکان بررسی الگوهای رفتاری آنها است. به این دلیل که الگوهای رفتاری را می‌توان از همان سنین کم مورد ارزیابی قرار داد. علائم رفتاری می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- دست‌ها یا انگشتان خود را به‌طور پیوسته تکان میدهند.
- ممکن است نسبت به برخی چیزهای اطراف خود مانند نور، صدا، آنچه لمس می‌کنند یا مزه‌ها بیش از حد حساس باشند و یا اصلاً توجهی به آنها نکنند.
- به شدت وابسته به روال‌های تعیین شده توسط خود هستند.
یک نکته حائز اهمیت این است که تشخیص موارد بالا ممکن است برای خانواده‌ها سخت باشد خصوصاً وقتی علائم با شدت کمی بروز کنند. بنابراین ضروری است برای اطمینان بیشتر به پزشک متخصص این حوزه مراجعه شود. برای دریافت مشاوره رایگان از متخصصین مراکز علوم اعصاب و روانشناسی سایبر با شماره 02144206861 تماس بگیرید.
روشهای تشخیص اوتیسم در کودکان
هیچ آزمایش پزشکی نمی‌تواند اوتیسم در کودکان را تشخیص دهد. ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی از دستورالعمل‌های خاصی برای کمک به تشخیص آن در کودکان، قبل از 2 سالگی استفاده می‌کنند که منجر به شناسایی به موقع این اختلال می شوند. یکی از راه‌های درمان اوتیسم تشخیص زودهنگام آن است.
دستورالعمل‌هایی که از آنها نام‌برده شد بیان می‌کنند که همه‌ی کودکان باید قبل از 2 سالگی از نظر ابتلا به اوتیسم و سایر اختلالات رشدی مورد بررسی قرار گیرند. کودکانی که علائم اختلالات رشدی یا رفتاری در آنها مشاهده میشود باید تحت ارزیابی‌های بیشتری برای اوتیسم قرار بگیرند. متخصصین و دکترهای علوم اعصاب شناختی موارد متعددی را برای بررسی اوتیسم در کودکان تا قبل از 2 سالگی مورد مطالعه قرار میدهند:
- کودک تا 12 ماهگی صبحت نکند.
- برای رساندن منظور خود از اشاره کردن استفاده نکرده باشد.
- تا سن 16 ماهگی هیچ کلمه‌ای را بر زبان نیاورد.
- تا 24 ماهگی از هیچ عبارت دوکلمه‌ای استفاده نکرده و فقط کلمات و صدای دیگران را تکرار کند.
- هرگونه مهارت زبانی یا اجتماعی را در هر سنی از دست داده باشد.
- کودک تا سن 3 یا 4 ماهگی هیچ ارتباط چشمی برقرار نکند.
اگر کودکی هر یک از مشکلات فوق را داشته باشد، متخصصین و دکترهای علوم اعصاب شناختی بررسی های بیشتری که باعث تشخیص به موقع اوتیسم در کودکان میشود انجام می دهند. در برخی موارد ممکن است به نظر یک پزشک متخصص در این زمینه ضروری باشد. گاهی کودک به آزمایش‌های زیر نیز نیاز دارد:
- معاینه سیستم عصبی
- آزمون‌های تصویربرداری مانند سی‌تی‌اسکن، امآرآی یا اسکن PET
- آزمون‌های سلامت روان
- آزمایش‌ها ژنتیکی برای بررسی و تشخیص مشکلات ژنی که باعث بروز اوتیسم یا سایر اختلالات رشدی می‌شوند.
اوتیسم در کودکان چگونه درمان میشود؟
هر کودک مبتلا به اوتیسم برنامه درمانی خاص و منحصر به خود، دارد. به این دلیل که کودکان اوتیسمی در سطوح مختلفی نیاز به کمک برای رویارویی با این عارضه دارند. از طرفی انواع اوتیسم با توجه به شدت و ضعفشان روند درمانی خاص خود را دارند. برنامه‌هایی که بهترین عملکرد را برای درمان اوتیسم در کودکان دارند، آنهایی هستند که به موقع شروع می‌شوند و والدین کودک را نیز برای دستیابی به نتیجه بهتر درگیر می‌کنند. درمان اوتیسم می‌تواند شامل این موارد باشد:
- برنامه‌هایی که منجر به تغییر رفتار کودک می‌شوند: این برنامه‌ها مهارت‌های اجتماعی، حرکتی و مهارت‌های تفکر (شناختی) را به کودک آموزش میدهند. همچنین می‌توانند به آنها کمک کنند تا رفتارهای مشکل‌ساز خود را تغییر دهد.
- برنامه‌های آموزشی ویژه: این موارد بر مهارت‌های اجتماعی، گفتار، زبان، مراقبت از خود و مهارت‌های شغلی تمرکز دارند.
- مصرف دارو: در برخی از موارد، پزشک متخصص برای کمک به درمان برخی علائم اوتیسم در کودکان داروهای مناسب تجویز میکند.
- روش جدید درمان اوتیسم با استفاده از دستگاه لورتا نوروفیدبک: این روش درمان که با استفاده از دستگاه لورتا (جدیدترین نسل نوروفیدبک) انجام می گیرد، در اکثر کشورهای پیشرفته بخصوص آمریکا استفاده می شود. این روش بدلیل این که هیچگونه عوارض جانبی نداشته و در بازه زمانی کوتاه تری نسبت به سایر درمان ها انجام می گیرد، خیلی سریع جایگزین سایر روش های درمانی در کل دنیا شده است.
خوشبختانه این تکنولوژی حدود 6سال پیش برای اولین بار توسط دکتر امین اسداله پور ریاست کلیه مراکز بزرگ سایبر وارد ایران شد. برای دریافت اطلاعات بیشتر درمورد نحوه درمان اوتیسم در کودکان بوسیله ی لورتا نوروفیدبک می توانید به صفحه اینستاگرام سایبر به نشانی CYBERNEURO مراجعه کنید و یا سایر مقالات وبسایت را نیز مطالعه بفرمائید.
در پیشبرد روند درمان کودکان مبتلا به اوتیسم ضروری است که والدین نیز با یک مشاور با تجربه در این زمینه در ارتباط باشند. این مشاور می‌تواند به والدین در مورد مهارت‌های اجتماعی و درمان انفرادی، آموزش‌های بسیار مؤثری ارائه دهد. حضور متخصص همچنین می‌تواند در یافتن بهترین برنامه‌های درمانی به والدین کمک کند. دریافت مشاوره (کلیک کنید).
نکات کلیدی در مورد اختلال اوتیسم در کودکان
اوتیسم در کودکان اختلالی است که بر سیستم عصبی و رشد و تکامل آنها تأثیر می‌گذارد. کودکان مبتلا به اوتیسم اغلب در برقراری ارتباط دچار مشکل هستند. آنها ممکن است در پیشبرد مهارت‌های اجتماعی نیز مشکلاتی داشته باشند. در ابتلا به اوتیسم یکی از مهم‌ترین موارد مشکلات ژنتیکی است؛ بنابراین تمام بررسی‌های موجود در این زمینه قبل از ازدواج بسیار ضروری هستند.
بسیار مهم است که کودکان تا قبل از دوسالگی مورد آزمایش برای بررسی ابتلا به اوتیسم قرار گیرند. تشخیص این عارضه ممکن است به وسیله‌ی تصویربرداری و یا آزمون‌های ژنتیکی صورت گیرد. در روند درمان هم کودکان نیاز به یک برنامه درمانی خاص و طولانی‌مدت دارند. این برنامه ممکن است شامل مواردی باشد که به تغییر رفتار کودک منجر شود و مهارت‌های اجتماعی را به او آموزش دهد. درنهایت توجه به این موضوع که هر کودک مبتلا به اوتیسم منحصربه‌فرد است اهمیت ویژه‌ای دارد. خانواده‌ها برای تشخیص اوتیسم در کودکان خود نیاز به تشخیص پزشک متخصص دارند و یک نسخه واحد برای همه آنها وجود ندارد. ممنون از وقتی که برای مطالعه مقاله گذاشتید. لطفا ما را در اینستاگرم نیز دنبال کنید:
